Voorwoord.
Welkom op het algemene WJDesign blog artikel over logo design. In dit artikel zet ik schematisch de basiselementen van logo design uiteen. Daarnaast zal ik verwijzen naar mijn uitgebreide blog artikel over het desbetreffende element indien relevant, na de korte beschrijving van het element zelf.
Logo design is een heel eigen gebied binnen het grotere design veld op zich en kent daardoor z’n eigen verschillen en nuances ten opzichte van de andere gebieden. Het belangrijkste binnen logo design is en blijft toch wel eenvoud. Door een combinatie van illustratie, vorm, lettertype en met als finishing touch de kleur is het de bedoeling om een eenvoudig maar effectief logo in elkaar te zetten.
Een logo leren maken.
Een hoofdreden van mij om deze serie te schrijven is het iedereen de basis kennis te verschaffen om zelf een logo te kunnen maken. Niet elke starter heeft een budget om dat door iemand te laten doen.
In deze serie leer je naast over de basis elementen van logo design en de verschillende logo typen ook hoe je dit kan doen door middel van de functies in illustrator. Het zal geen cursus logo design worden, maar het is een prima springplank om zelf nog wat extra onderzoek te doen en dan als starter uit de voeten te kunnen.
Daarnaast heb ik nog een top 5 artikel met wat niet te doen als je logo’s maakt.
De basis voor effectief logo design.
Het doel is om door middel van eenvoudig design een opvallend en herkenbaar logo te maken. Die eenvoud is ook een belangrijke reden waarom sommige designs tijdloos lijken te zijn en andere juist snel weer verdwijnen. Hoe meer detail er toegevoegd wordt en hoe meer kleuren er gebruikt worden des te groter de kans dat het logo minder lang relevant blijft binnen de markt. Een eenvoudig design is meestal ook aangenamer om naar te kijken en minder detail betekent dat het logo zich makkelijke laat verkleinen zonder dat er iets aan het logo verloren gaat. Eenvoudige logo’s zijn ook beter bruikbaar in drukwerk; denk aan een print op papier, een uithangbord of een T-shirt om maar een aantal voorbeelden te noemen.
De elementen.
De onderdelen van een logo noem ik vanaf dit punt elementen, de elementen van een logo zijn (afhankelijk van het type logo), illustratie(s), vorm, lettertype, symboliek en kleur. Hierna zet ik elk element kort uiteen. Na de uiteenzetting van de elementen lettertype en kleur is een verwijzing te vinden naar een uitgebreider blog artikel over dat onderwerp.
Illustratie(s).
Illustraties zijn de afbeeldingen van het logo. Deze afbeeldingen kunnen veel verschillende vormen aannemen afhankelijk van het type logo. Het meest voor de hand liggende voorbeeld is een grote illustratie die ofwel op zichzelf staat als logo of samen links, rechts of boven de tekst het grootste deel van het logo vormt. Ook is het mogelijk dat een illustratie een klein element is binnen een logo dat grotendeels bestaat uit tekst, dan wordt het vaak als een tekstueel logo gezien.
Vorm.
De vorm van een logo komt vaak tot uiting door middel van andere elementen zoals illustraties en tekst. Meestal is het een ondergeschikt element dat een aanvullende rol speelt in het grotere plaatje. Maar er zijn designs waarbij de vorm juist de boventoon voert. Denk daarbij vooral aan logo’s waarbij het logo binnen een bepaald kader bestaat. Tekst binnen een cirkel of een rechthoek bijvoorbeeld. In het engels heet dat een enclosure logo. Dit is een type logo dat ik verder zal bespreken in het deel van dit blog dat gaat over de verschillende typen van logo’s.
Ook kan een bepaalde illustratie als vorm dienen, denk hierbij aan de herkenbare vorm van een dier of object.
Lettertype.
Het lettertype speelt een rol bij de meeste logo’s afgezien van een logo dat alleen uit een illustratie bestaat. De rol van het lettertype hangt wel af van de vraag welk element binnen een logo de hoofdrol speelt. Zo kan het zijn dat het lettertype een ondersteunende rol speelt en dus juist niet teveel op moet vallen ten opzichte van de illustratie. Ook kan het zijn dat het een ondersteunende rol speelt ten opzichte van een ander lettertype bijvoorbeeld als er gebruikt wordt gemaakt van een slogan. De slogan heeft in de regel dan een ander minder opvallend lettertype. Lettertypes komen in veel verschillende vormen en maten en de manier waarop het gebruikt wordt vergroot de mogelijkheden nog verder. Doordat er veel over dit element gezegd kan worden heb ik hierover een apart blog artikel geschreven.
Symboliek.
De symboliek is een element binnen logo design dat op veel manieren tot uiting kan komen. Een bepaalde illustratie kan duidelijk bepaalde symboliek overbrengen. Maar ook een bepaald lettertype of de manier waarop het lettertype gebruikt wordt kan een bepaalde symbolische waarde overbrengen. Effectief gebruik van simpel design kan verschillende symbolische betekenissen uitbeelden op een eenvoudige manier. Vaak zijn juist de meest simpele logo’s daarin het meest effectief. Hoe meer je ernaar kijkt hoe meer je ziet. Ook is het natuurlijk mogelijk dat er geen bedoeling was om bepaalde symboliek over te brengen maar dat dit er simpelweg bijkomt als bijeffect. En sinds het een subjectief element is kan de symboliek ook per persoon weer anders worden opgevat.
Kleur.
De kleur van een logo is in de regel een ondergeschikt element binnen logo design. Kleur wordt gebruikt ter afwerking van een design en niet als het design op zich. Het kan zeker een groot verschil maken in het voltooide design maar wordt in het proces zelf pas als laatste toegevoegd om bepaalde andere elementen te benadrukken.
Over het element kleur valt veel te zeggen, vooral over de psychologie achter de kleuren zelf. Omdat dit een inleideng blog is gaat het te ver om dat hier te beschrijven dus heb ik daar een apart blog artikel over geschreven.
De verschillende typen van logo design.
Er zijn veel verschillende typen van logo design en afhankelijk van de manier waarop je die wilt categoriseren kun je een lange opsomming geven van de mogelijkheden. Een google search levert telkens een verschillend aantal logo typen op afhankelijk van de site in de lijst. Er bestaat dus onder desingers veel onenigheid over hoe precies de logo’s te categoriseren. Hieronder geef ik een beknopte opsomming van de verschillende typen logo design op de manier waarop ik ze zou onderscheiden, samen met een korte beschrijving van elk type. De meeste typen zullen hun eigen meer uitgebreide blog artikel nodig hebben om deze meer volledig te kunnen omschrijven, indien beschikbaar zal na de beknopte beschrijving een verwijzing te vinden zijn naar dat specifieke artikel.
Mijn onderscheid van de verschillende typen logo’s.
Hier volgt de manier waarop ik de logo’s zou indelen in categorieën, sommige logo’s zullen onder meerdere categorieën kunnen vallen. Dit is geen hiërarchisch onderscheid maar een onderscheid ter verduidelijking.
Ik onderscheid de volgende types binnen logo design; Typografische/tekst logo’s, afbeelding logo’s, gecombineerde logo’s (van tekst en afbeelding samen) en thema logo’s.
Onder die 4 overkoepelende categorieën vallen een aantal subtypen.
Tekst logo’s onderscheid ik verder in woordmerk, lettermerk en op maat gemaakte tekst (custom tekst).
Afbeelding logo’s onderscheid ik verder in Algemeen afbeelding en pixel & mosaic.
Gecombineerde logo’s onderscheid ik niet verder.
De Thema logo’s onderscheid ik in omkaderde logo’s en vintage logo’s.
Hieronder staan de types in een overzichtelijk schema afgebeeld.
- Typografisch/Tekst
– Woordmerk
– Lettermerk
– Tekst op maat (custom) - Afbeelding
– Afbeelding algemeen
– Pixel & Mozaïek - Gecombineerde
- Thema
– Omkaderde
– Vintage
Typografisch/Tekst logo’s.
Hieronder volgt een beschrijving van de typen logo’s per categorie.
Woordmerk.
Er woordmerk logo heeft de naam van de onderneming In het logo verwerkt. Sterker nog de bedrijfsnaam is bij dit type design het logo zelf en is direct herkenbaar voor potentiële klanten. Het logo bestaat puur uit tekst maar deze tekst kan wel op veel manieren ingericht of bewerkt worden en ook is het mogelijk dat er kleine afbeeldingen bij de tekst toegevoegd worden. Maar niet zoveel afbeeldingen of zulke grote afbeeldingen dat het een gecombineerd logo wordt.
De keuze van het lettertype is cruciaal bij dit type logo, zie daarvoor het onderwerp lettertypen verderop in dit blog.
Lettermerk.
Een lettermerk logo is een logo dat bestaat uit de initialen van de onderneming. Ook dit is een tekst logo maar bij dit type is er meer ruimte voor vorige vormgeving dan bij een lettermerk. Denk bijvoorbeeld aan de vorm waarin de initialen afgebeeld zijn. Bij dit type komen er vaker afbeeldingen bij kijken die de vorm van dit type logo bepalen. Ook is door het beperkte aantal letters de tekst gemakkelijker te verwerken in een illustratie. Het element vorm in plaats van het lettertype bepaalt meestal de uitstraling van dit type logo.
Een nadeel is dat er niet gebruik wordt gemaakt van de volledige merknaam. Aan de andere kant is de marketing waarde voor het gebruik van initialen daarentegen misschien wel beter omdat het makkelijker te onthouden is.
Tekst op maat (custom).
Een custom lettertype is een lettertype waarbij de tekst zelf in grote mate is aangepast. Dit kan vele vormen aannemen, denk bijvoorbeeld aan een letter dat tegen een andere letter aan ligt met maar een kleine ruimte ertussen of zelfs letters die helemaal vervormd zijn en bijna afbeeldingen op zichzelf vormen. Mijn logo is zo’n custom lettertype. Dit lettertype verdient meer uitleg in een daarvoor geschreven blog artikel.
Afbeelding logo’s.
Afbeelding algemeen.
Een afbeelding of illustratie logo is een logo dat bestaat uit alleen een afbeelding. De verschillende mogelijkheden zijn natuurlijk enorm maar het belangrijkste onderscheid is dat er geen lettertype bij aan te pas komt. Alle elementen van logo design komen dus tot uiting in alleen de illustratie zelf.
Pixel & mozaïek logo’s.
Een pixel logo is een logo met de onmiddellijk herkenbare geblokte stijl. De kleine individueel inkleurbare blokjes vormen samen het geheel. Dit type logo kan bestaan uit een afbeelding, een lettertype of een gecombineerd logo van lettertype en afbeeldingen samen. De stijl van de pixels maakt dit logo onmiddellijk herkenbaar en het is niet met een ander stijl te verwarren. Doordat het de kleuren zijn die de pixels onderscheiden is in dit type logo de kleur het meest belangrijke element, wat in de regel dus niet het geval is. Dit type logo verdient zijn eigen uitgebreidere blog artikel, wat hier te vinden is.
Een mozaïek logo bestaat uit veel verschillende al dan niet overeenkomende stukjes die aan elkaar geplakt lijken te zijn. Dit kunnen zowel lettertypen als afbeeldingen zijn maar meestal niet beide samen. De kleur is als element in dit logo erg belangrijk want dit onderscheid de tegels van elkaar die samen het geheel vormen. Een mozaïek logo kan vooral afbeeldingen binnen een kader (omkaderde/enclosed logo’s) goed tot hun recht laten komen maar het is al snel een drukke afbeelding door de vele verschillende delen waaruit het mozaïek bestaat.
Gecombineerde logo’s.
Gecombineerde logo’s zijn logo’s met tekst en afbeeldingen. De afbeelding staat dan boven, links of rechts van het lettertype. Ook komt het voor dat de afbeelding en tekst in elkaar overlopen of elkaar overlappen. Meestal is het de afbeelding die de kern vormt van het logo en dan heeft de tekst dus een ondersteunende functie.
Er zijn dus gecombineerde logo’s waarbij de tekst en de afbeelding in elkaar overlopen. Dan vormt het meer een geheel in plaats van twee losse elementen.
De kleuren van de elementen zijn op elkaar afgestemd waarbij vaak het lettertype gekleurd wordt afhankelijk van de afbeelding, meestal niet andersom.
Thema logo’s.
Omkaderde logos. (enclosure logo’s in het engels).
Een omkaderd logo is een logo dat omgegeven wordt door een kader. Dit kan betekenen dat het logo in een vorm geplaatst is, omrand is of een afbeelding is met een duidelijke buitenrand. Vooral vintage logo design kent veel logo’s die onder dit type vallen.
Vintage logos.Een vintage logo is een logo type dat de stijl van het verleden simuleert of zo in elkaar zit dat het oud doet lijken. Het wil een bepaalde sfeer creëren door middel van kleur of door er verweerd uit te zien, alsof het al jaren mee gaat. Zie verder het specifieke vintage logo blog artikel.
Schetsen.
Schetsen is een belangrijk deel van logo design. Het gaat hierbij vooral om de afbeeldingen dus er zijn ook logo’s waarbij schetsen overbodig is. Denk bijvoorbeeld aan tekst logo’s zonder dat er afbeeldingen in verwerkt zijn in of bij de tekst of aan een pixel logo gemaakt op de computer. Maar bij elk ander logo type is de schets de basis van waarop verder gewerkt kan worden in de software. Een schets is de uitkomst van het brainstormproces voorafgaand aan het maken van het logo zelf. Zie over dat brainstormproces verder bij ‘De creatie van een logo, het proces in vogelvlucht.’
Het schetsproces begint meestal met ruwe schetsen, veel verschillende versies van hetzelfde idee wat mogelijk weer leidt tot nog meer versies met uiteindelijk een keuzemoment over welke versie het beste werkt. Na de ruwe schets wordt de definitieve schets zo goed mogelijk uitgewerkt.
Een schets zorgt ervoor dat het idee duidelijk is. Als zonder schets wordt gewerkt kan het zijn dat het resultaat telkens niet wordt zoals gehoopt was. Dit kan leiden tot het opnieuw moeten beginnen met het bedenken van een idee als het eerste niet goed werkt. Ook is het wel zo makkelijk om een schets over te trekken in de software, dit maakt het proces in de software zelf een stuk eenvoudiger.
Kunnen schetsen is dus erg belangrijk. Schetsen is een vaardigheid dat ik aan het leren ben en ik ben van plan hier ook over te bloggen. Hierover later meer, houdt mijn blog dus in de gaten.
Slot.
Bedankt voor het lezen van dit blog. Ik hoop dat je een beter overzicht hebt gekregen over wat logo design in de basis inhoudt. Een aantal dingen wordt hopelijk duidelijker na het lezen van de specifieke blog artikelen over dat onderwerp, waar het in in groter detail beschreven wordt. De verwijzingen zijn altijd na de korte beschrijving in dit artikel te vinden.
Ook al heb ik geprobeerd om alles zoveel mogelijk schematisch en in categorieën weer te geven dit betekent niet dat alle logo’s ook daadwerkelijk passen in die categorieën. De onenigheid over hoe de typen logo’s beschreven moeten worden is zoals ik al aangaf groot, daarom heb ik gekozen om de meest voorkomende typen te beschrijven. Om dit artikel compleet te maken heb ik hieronder nog het proces van logo creatie in vogelvlucht omschreven.
Verder kan ik mijn portfolio aanraden waar een heel aantal logo’s te bekijken zijn of misschien is mijn serie ‘Het logo van de maand’ (lvdm) interessant om te lezen. Hopelijk tot ziens!
De creatie van een logo, het proces in vogelvlucht.
Na het binnenkrijgen van een ingevulde vragenlijst van een klant begint het design proces zelf. Aan de hand van de aanwijzingen van de klant wordt duidelijk wat voor soort type logo het moet worden en aan welke eisen het moet voldoen.
Het ‘moodboard.’
Het moodboard zoals dat in het Engels heet, dus het referentiebord in het Nederlands, is een verzameling van logo’s en foto’s over het onderwerp. Logo’s van vergelijkbare ondernemingen groot en klein dienen om een idee te krijgen wat er al in gebruik is in die markt. Zowel om te voorkomen dat je een te gelijksoortig logo maakt als de al bestaande logo’s en om te kunnen bepalen hoe het logo van de klant juist kan opvallen tussen de concurrentie. De foto’s over het onderwerp dienen ter inspiratie voor nieuwe ideeën. Het moodboard is een belangrijke stap om tot een prototype logo te kunnen komen.
De ‘mindmap.’
De mindmap oftewel een gedachten map is een manier om door middel van het moodboard een plattegrond te maken van de onderwerpen die bij het logo van de klant van toepassing zijn. De naam van de onderneming komt in het midden met een cirkel eromheen getekend en dan ga je brainstormen om steeds nieuwe relevante onderwerpen aan die cirkel te kunnen linken. Bij elk onderwerp komen dan vertakkingen met ideeën die in het verlengde liggen van dat onderwerp. Ook kleine schetsen komen vaak voor bij bepaalde vertakkingen om beter een idee te krijgen of het een bruikbaar idee is.
Ruwe schetsen.
Nadat de mindmap is gemaakt moet er een keuze gemaakt worden voor de illustratie die (een deel van) het logo gaat vormen. Het brainstormen en het schetsen nemen in de regel het leeuwendeel in van de tijd die het kost om een logo te maken. Vaak zijn er op dat moment nog meerdere opties over en daarvan worden ruwe schetsen op papier gemaakt. Ook kan het zijn dat die ruwe schetsen weer leiden tot nieuwe versies. Nadat de ruwe schetsen op papier staan wordt er een definitieve keuze gemaakt voor een bepaald ontwerp. Als een klant om een aantal alternatieven heeft gevraagd worden er uiteindelijk meerdere schetsen verder uitgewerkt.
Definitieve schets.
Zodra de schets(en) in ruwe vorm op papier staan is het tijd om een nieuwe zorgvuldige versie van die schets te maken. Het idee is om die schets zo volledig en net mogelijk op papier te krijgen want zodra de definitieve schets klaar is wordt deze via een scanner of een foto geupload naar de computer. En hoe beter de schets hoe makkelijker het is om die in de software na te maken.
Het maken van het logo met behulp van Adobe Illustrator.
De meest gebruikte software voor het ontwerpen van een logo is verreweg Illustrator, dit is ook mijn keuze van software. De scan of foto kan als bestand worden geopend in Illustrator en daarna kan met behulp van de tools die de software biedt de schets overgetrokken worden. De vele tools die beschikbaar zijn om de schets te verfijnen maken dat de illustratie echt tot z’n recht komt.
Het lettertype.
Afhankelijk van het type logo kan er gebruik gemaakt worden van een of meerdere lettertypen. Dit zijn in de regel niet de standaard lettertypen die je in een bibliotheek van software zoals Microsoft Word of Adobe software kan vinden. Elk logo verdient een lettertype dat helemaal bij het ontwerp zelf past. Er zijn vele opties voor het vinden van lettertypen, van site’s die gratis lettertypen aanbieden tot de Adobe Fonts tool waar ook veel lettertypen te vinden zijn die gemaakt zijn door andere designers. Er zijn ook lettertypen waarvoor een bepaald bedrag moeten worden betaald maar dat wordt alleen gebruikt als een klant er specifiek om vraagt en dit wordt doorberekend in de prijs van het logo.
Nadat het lettertype is gekozen wordt deze aangepast zodat de tekst er goed uitziet en een geheel gaat vormen met de afbeeldingen van het logo indien van toepassing.
Het inkleuren van het logo.
Nadat het design van het logo af is komt ter afwerking het kleuringsproces in beeld. Zoals gezegd is de functie van kleur in het overgrote deel van de logo’s puur een versterking van de elementen van het logo en niet een doel op zich. De kleuren die gebruikt worden zijn helemaal afhankelijk van de wensen van de klant. Vaak worden er meerdere versies van een logo gemaakt met verschillende kleuren. Dan kan de klant aangeven wat de beste optie is in het revisieproces.
De afwikkeling.
Zodra de logo(s) ingekleurd en klaar zijn gaan ze naar de klant zodat die het kan beoordelen en eventuele veranderingen kan aanvragen. Het aantal veranderingen is afhankelijk van wat met de klant overeengekomen is maar uiteraard staat een bevredigend resultaat voor de klant voorop.
Als dat proces voltooid is gaan de logo’s naar de klant in verschillende type bestanden zodat het logo effectief gebruikt kan worden op de manier die de klant nodig heeft.
Het hele proces van begin tot eind kan verschillen naar aanleiding van de eisen van de klant maar zes tot acht uur is de gemiddelde tijdsduur, veranderingen nagelaten want als dit er veel blijken te zijn kan dat de tijdsduur uiteraard flink verlengen.
Hieronder is een link te vinden naar een artikel die het logo design proces nog wat nader uitlegt.
